Ағаштардың жапырағы не себепті күзде сарғаяды, ал қылқан жапырақты ағаштардың инелері (шырша, қарағай, майқарағай, арша, самырсын, туя) неге жыл бойы жасыл реңін сақтап қалады?
Ответы
Ответ:
Күздігүні барлық ағаштардың жапырақтары сарғайып түсіп қалады да, шыршалардын қылқандары жасыл күйінде түспей тұра береді? Бәлкім, шырша қыстыгүні ұйқыға кетпейтін шығар? Жоқ, олай емес! Шырша да қалың ұйқыға батады. Жасыл қылқандарын көктемге дейін сақтайды.
Өзге ағаштарға қоректік заттарды жапырақтары әзірлесе, шырша, қарағай, бал қарағай үшін қылқандары әзірлейді. Әрбір қылқанда сол бір ғажайып жасыл хлорофилл дәндері болады. Ағаш жапырақтарына қарағанда қылдырықтай қылқанның бойында хлорофилл әлдеқайда аз. Есесіне қылқанды ағашта қылқан көп. Қандай бір қалың өскен ағаштың жапырағынан шыршаның қылқаны әлдеқайда асып түседі. Егер шырша күзге қарай өзінін тікенді киімінен айырылар болса, қайтадан дәл солай киінуі үшін көктем айлары жетпес еді. Ағаш жапырақтары оның діңі, тамыры, бұтақтары үшін құрылыс материалдарын қылқанға қарағанда әлдеқайда тез әзірлейді. Сондықтан да қылқанды ағаштар ағаштардан қалып қоймау көктемде өзгелерден ерте оянуға, кешірек ұйықтауға бейімделіп алған. Тіпті күздің ақырғы айларында да қайыңдар мен көктеректер тұттай жалаңаш қалып, алғашқы қар қыламықтай бастаған кезде де шырша ұйықтай қоймайды. Бірақ көп кешікпей оның да ұйқыға кетер уақыты жетеді