Ответы
Ответ:
Жаһанданудың басты қағидасы – әлемнің біртұтастығы, өзара байланыстылығы, тәуелділігі. Олар әлемнің түкпір-түкпірінде әр түрлі тілде сөйлеп, әр түрлі дінде, наным-сенімде, қоғамдық құрылыста өмір сүріп жатқан ру-тайпалардың, ұлттардың барлығын бір қалыпқа салудың мүмкін еместігін мойындай бермейді. Міне, осындай жағдайда әлем қақ жарылып отыр. Мұның өзі жаһандануды жақтайтын космополиттер мен оған қарсы ұлтшылдарды туғызып, олардың арасындағы текетіресті күшейте түсті. Осындай жағдайда жаһандану жолын қабылдап, оған бейімделіп жатқандар да, жартылай ғана кіріскендер де, мүлдем қарсы шығып жатқандар да жеткілікті. Әсіресе, қарсылар көп. Ғасырлар бойы дамудың өзіне ғана тән дәстүрлі жолымен жүріп, әлемдік ортақ мәдениетке айтарлықтай өз үлестерін қосып келген, өздерінің болашағын ұлттық дамудан көретін халықтардың, мемлекеттердің бұған көнбесі – заңды. Бұған қоя салатын жаһандану көрінбейді. Батыстың қуатты экономикасына арқаны нық сүйеп отырған жаһандану дегеніне көнбегендерге түрлі айла-амалдарды қолдануда; түрлі экономикалық, саяси қысымдар жасап, тіпті, қажет болса тізеге салып, күш қолдануға дейін баруда. Міне, осы сияқты әрекеттердің салдарынан өмірде түрлі келіспеушіліктер, дағдарыстар, қақтығыстар өріс алып, мұның аяғы қарулы соғыстарға ұласып жатуы да жиіледі. Мысалы, бір кездерде әлемдік өркениеттің бір отаны болған Сирияда бүгінгі күндері жүріп жатқан қақтығыстардың табиғаты – мүлдем өзгеше; кіммен кімнің соғысып жатқанын айырудың өзі қиын. Бұл соғыстың діни конфессияаралық, ұлтаралық, әлеуметтік сыпаты күрделеніп, бір мемлекеттің ауқымынан шығып, өңірлік сыпат алып барады. Бейбіт жатқан елдің осыншалықты қантөгіске ұшырауы жаһандану үдерісін өздерінің ыңғайына қарай бұрғысы келген Батыс елдерінің орынды-орынсыз араласуы салдарынан болып отыр. Жаһанданудың табиғи жолмен емес, осындай күшпен жүргізілуі салдарынан қоғам жікке бөлініп, ара-жігі ашыла түсіп, яғни байлар мен кедейлерге бөлініп, әділетсіздік күшейе береді; әлемді үрей билеп, адамдардың жан жүйесіне салмақ түсуде. Әдет-ғұрпынан, адамгершілік нормаларынан, ұлттық дәстүрлерінен айрылып, ертеңгі күнінен үмітін үзе бастаған болашағы күңгірт қазіргі адамдар бұл тығырықтан шығар жолды шарқ ұрып іздегенімен де гуманистік бет пердесі жыртылған маймыл қоғамда бейшаралықпен өмір сүруге мәжбүр.
«Жаңа мыңжылдық тоғысында күшейе түскен технократтық өркениет адамды зат деңгейіне түсірді. Бұл құлдық сана тұтынушылық қоғам ұсынған нәрсенің бәрінен бас тарта алмай, талғамсыз жұтып жатыр. Өзінің бұл халіне титтей де күмәні болмауы, сын көзбен қарай алмауы себепті, ол осы өмір салтын өзгертуге қажеттілікті тіпті де сезінбейді. Тұтынушылық қоғам билеген жүйенің мықтылығы соншалық, адамдар өздерінің құлдық жағдайын аңғаруға, саналы таңдау жасауға қабілетсіз болып барады. Бұл арада табиғи «Менді» басып тұрған тұтынушылық мәдениеттен арылып, тәуелсіздікке ұмтылу жөнінде сөз қозғау қиын… Біркелкі қоғам, біркелкі ойлау, біркелкі заттарды тұтыну саяси және рухани біркелкіленуге ұласты.