Мәтінмен жұмыс
Қазақ тарихында көне қалалар мен тарихи орындар көп болған. Олардың көпшілігі Ұлы Жібек жолында маңызды қазметтер атқарып,орта ғасыр тұсында "қала" статусына көтерілген.
Көне қалалар көшін Тараз қаласы бастайды.Тараз - Оңтүстік Қазақстанда орналасқан көне қала. Ол Ұлы Жібек жолының бойында орналасқан. Сондықтан ірі сауда орталығына айналды..
Таразда сәулет өнерінің тамаша ескерткіштері бар. Олар – Қарахан, Айша бибі кесенесі, көне монша.Тараз моншасы - Орта Азия мен Қазақстандағы ең алғашқы моншалардың бірі.Моншаның бөлмелері түрлі ою-өрнекпен безендірілген. Қалада сонымен қатар теңге соғатын ұстаханалар болған. Тараз қаласы бұрын Талас, Әулиеата, Жамбыл деп аталған.
Ал 1500 жылдық тарихы бар Түркістан қаласы қазақ хандығының астанасы болған. Қаланың бұрынғы атауы – Яссы. Бүгінде Түркістанға туристер көп барады. Түркістанда Қожа Ахмет Ясауидің кесенесі бар. Ахмет Ясауи ғұлама данышпан, ойшыл, ақын болған,
Ахмет Ясауи кесенесі 8 жыл салынған. Кесенеде 35 бөлме бар. Түркістанда 16 ғасырда салынған шығыс моншасы да бар. Бір қызығы, моншаның 9 бөлмесінде бір де бірінде есік жоқ. Бірақ мұнда ыстық ауа мен салқын ауа араласпайды.Қасиетті Түркістан-қазақ халқының тарихында маңызды орын алатын қалалардың бірі.
1-тапсырма.Мәтіннің негізгі ойын анықта (оснавная мысль текста) (1балл)
А)Қазақстанның тарихи туризімін дамыту. Ә)Қазақстанның тарихын айту.
Б) Қазақстанды әлемге таныту. В)Қазақстанның ежелгі қалаларын діріптеу.
2-тапсырма . Мәтін бойынша кестедегі ақпараттың дұрыстығын тексер (3 балл)
№ Сөйлемдер Дұрыс Бұрыс
1 Тараз - Солтүстік Қазақстанда орналасқан көне қала
2 Ахмет Ясауи ғұлама данышпан, ойшыл, ақын болған,
3 Түркістанда Қожа Ахмет Ясауидің кесенесі бар
4 Ахмет Ясауи кесенесі 9 жыл салынған
3-тапсырма . Тараз қаласында қандай ескерткіштер болды? (1 балл)
А) А.Яссауи кесенесі. Ә) 16 ғасырда салынған шығыс моншасы
В) Қарахан,Айша биби,көне монша. Ә) 35 бөлмеден тұратын кесене.
4-тапсырма (3 балл)
Мәтін бойынша 3 сұрақ құрастырып жаз.(составьте 3 вопроса к тексту)
5-тапсырма (2 балл)
Берілген сөздердің сөз таптарын анықтаңдар (определите часть речи всех слов)
Кесенеде отыз бес бөлме бар..
Таразда сәулет өнерінің тамаша ескерткіштері бар.
6-тапсырма (4 балл) «Спорт-сенің серігің» деген пікірмен келісесіз бе?
«Төрт сөйлем» тәсілі арқылы жеткізіңіз. (Написать 4 предложения)
1.Пікір (мнение).
2.Дәлел (доказательство).
3.Мысал (пример).
4.Қорытынды (вы
Ответы
1-тапсырма.Мәтіннің негізгі ойын анықта (оснавная мысль текста) (1балл)
В)Қазақстанның ежелгі қалаларын дәріптеу.
2-тапсырма . Мәтін бойынша кестедегі ақпараттың дұрыстығын тексер (3 балл)
№ Сөйлемдер Дұрыс Бұрыс
1 Тараз - Солтүстік Қазақстанда орналасқан көне қала. Бұрыс
2 Ахмет Ясауи ғұлама данышпан, ойшыл, ақын болған. Дұрыс
3 Түркістанда Қожа Ахмет Ясауидің кесенесі бар. Дұрыс
4 Ахмет Ясауи кесенесі 9 жыл салынған. Бұрыс
3-тапсырма . Тараз қаласында қандай ескерткіштер болды? (1 балл)
В) Қарахан,Айша биби,көне монша.
4-тапсырма (3 балл)
Мәтін бойынша 3 сұрақ құрастырып жаз.(составьте 3 вопроса к тексту)
"Қала" статусына қандай қалалар көтерілген? (Ұлы Жібек жолында маңызды қызметтер атқарған қалалар)
Тараз қаласы бұрын қалай аталған? (Талас, Әулиата, Жамбыл)
Шығыс моншасындағы бөлмелерде не жоқ? (Есік жоқ)
5-тапсырма (2 балл)
Берілген сөздердің сөз таптарын анықтаңдар (определите часть речи всех слов)
Кесенеде отыз бес бөлме бар..
Кесенде, бөлме - зат есім, отыз бес - сан есім, бар - модаль сөз.
Таразда сәулет өнерінің тамаша ескерткіштері бар.
Таразда, сәулет, өнерінің, ескерткіштері - зат есім, тамаша - сын есім, бар - модаль сөз.
6-тапсырма (4 балл) «Спорт-сенің серігің» деген пікірмен келісесіз бе?
«Төрт сөйлем» тәсілі арқылы жеткізіңіз. (Написать 4 предложения)
1.Пікір (мнение). Менің пікірімше, спорт адам үшін таптырмас, адал дос.
2.Дәлел (доказательство). Спортпен айналысатын адамдарды қарасаңыз, көбіне көңілді, сергек жүреді әрі денсаулығы мықты болады.
3.Мысал (пример). Мысалы, бір құрбым спортпен айналыспаған соң, үнемі үйді, телефон ұстап отырған соң көру қабілетін нашарлатып алды.
4.Қорытынды. Қорытындылай келе, спорт тек алға жетелейтін, саған күш беретін нәрсе.