Мәтіндерді мұқият оқып, төмендегі
тапсырмаларды орында.
А мәтіні
Қазақ тілі
Мағжан Жұмабаев
Күш кеміді, айбынды ту құлады,
Кеше батыр - бүгін қорқақ, бұғады.
Ерікке ұмтылған ұшқыр жаны кісенде
Қан суынған, жүрек солғын соғады.
Қыран құсты қос қанаты қырқылды,
Күндей күшті күркіреген ел тынды.
Асқар Алтай - алтын ана есте жоқ,
Батыр, хандар - асқан жандар
ұмытылды!
Ерлік, елдік, бірлік, қайрат, бақ, ардың,
Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардың…
Алтын Күннен бағасыз бір белгі боп,
Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!
Жарық көрмей жатсаң да ұзақ, кен-тілім,
Таза, терең, өткір, күшті, кең тілім,
Тарап кеткен балаларыңды бауырыңа
Ақ қолыңмен тарта аларсың сен, тілім!
Ә мәтіні
Алаш қайраткерлері қазақ тілі
туралы
Алаш қайраткерлерінің қазақ
қоғамындағы басты ағымдарының бірі -
автономиялық басқару жүйесіндегі
мемлекеттік құрылыс болса, екіншісі -
мемлекеттік тіл саясаты еді. Ана тіліне
деген үлкен жауапкершілік еді. Алаш
арыстарының бірі Ахмет Байтұрсынұлы:
Дүниеде ешбір тіл өз-өзінен шықпайды.
Тіл деген нәрсе қалың елдің күндегі
тұрмыс қазанында қайнап, пісіп дүниеге
келеді», - деді. Қазақ АҚСР-і орнағаннан
соң, 1924 жылы Орынборда маусымның
12-сінде Қазақ білімпаздарының тұңғыш
съезі шақырылды. Осы съезде 12-13
жыл бойы қолданылып, орнығып қалған
қазақ тілінің дыбыстық табиғатына
лайықталып өгертілген, ресми түрде
қабылданған әліпбидің мәні жөнінде,
дыбыс әдісімен оқыту ісі жөніндегі
мәселелер талқыланды. А. Байтұрсынұлы
қазақша сауат ашатын тұңғыш әліппе
құралын жазды. Ол «оқу құралы» деген
атпен 1912 жылы Орынборда
шығарылса, кейін 7 рет қайта басылады.
Ответы
Ответ:
Қазақстанда ресми түрде Наурыз 1988 жылдан бері тойланып келеді. Бұл мереке табиғат пен адамның
үндестігін көрсетеді. Наурыз күн мен түннің теңелген күні. Көктемгі күн тоғысы Наурыз айының 21-нен 22-
не ауысқан түні болды. Осы уақыттан бастап күн ұзарып, түн қысқарады. Наурыз-жыл басы. Парсы тілінде
«нау»-жаңа, «руз»- күн деген ұғымды білдіреді. Халық Наурыз мерекесіне алдын-ала дайындалады. Дәстүр
бойынша үйге қос шырақ жағылады, ыдыстар ернеуіне дейін айранмен, сүтпен немесе бұлақ суымен
толтырылады. Бұл – тоқшылықтың белгісі. Табиғатпен байланыс күн Анаға деген тағзымнан көрінеді. Бұл
күні бұлақтар тазартылып, ағаштар отырғызылады. «Бұлақ көрсең, көзін аш!», «Бір тал ексең, он тал ек!»
деген сөз осыдан шыққан болу керек. Наурыз - достық, еңбек, бейбітшілік мерекесі. Ұлыстың ұлы күні
адамдар бір-біріне деген ренішін ұмытып, өзіне де, өзгеге де жақсылық тілеген. Дастарқанның басты асы-
наурызкөже болған. Наурызкөже жеті түрлі тағамнан жасалған. «Наурызкөжені тойып ішу керек, сонда жыл
бойы тоқшылық болады!» деген сенім бар. Дастарқан басында жастар үлкендердің батасын алған. Бата
үлкендердің өзінен жасы кішілерге беретін ықыласты тілегі. Ақсақалдар: «Ұлыс оң болсын! Ақ мол болсын,
қайда барса жол болсын!» деп бата береді.
Объяснение: