Kitob – xazinalar kaliti
Bir kishining uchta o‘g‘li bor ekan. U topgan-tutganlarini
ularga taqsimlab bermoqchi bo‘lib, shunday debdi:
— Sizlarga bir hovuch tilla, suruvdagi qo‘y-u qo‘zilar va bir
dasta kitob qoldirmoqchiman. Kim nimani tanlaydi?
Katta o‘g‘il o‘zini tillaga uribdi. O‘rtanchasi qo‘y-u qo‘zilarni
olibdi. Kichik o‘g‘ilga kitoblar qolibdi. Katta o‘g‘il boyligini
ko‘paytirish uchun oltinlarini bir savdogarga beribdi. O‘rtancha
aka qo‘y-u qo‘zilarini ko‘paytirishni o‘ylabdi.
Akalari „Kitobdan ne foyda?“ – deb ukalarining ustidan
kulishibdi. Kenja o‘g‘il esa hamma kitobni o‘qib chiqibdi. Kattaakalari kundan-kunga boyib ketaverishibdi. Shu orada yurtni
yov bosibdi. Katta aka oltinlarini berishdan bosh tortgan
ekan, darg‘azab bo‘lgan podsho uning oltinlarini tortib olibdi.
O‘zini zindonga tashlatibdi. Kichik akasi qo‘y-u qo‘zilari bilan
lashkarlarni boqishga majbur bo‘libdi. Kichik o‘g‘il: „Mening shu
kitoblardan boshqa boyligim yo‘q!“ – debdi. Podsho uni dorga
osishni buyuribdi. Shunda vazir: „Bu bolada bir gap bor“, –
debdi-da, o‘rtaga tushib bola bilan savol-javob qilibdi. U barcha
savollarga aniq javob beribdi. Shunda vazir podshoga:
— Bu ko‘p kitob o‘qigan donishmand bola ekan. Agar uni
o‘ldirsangiz, la’natga qolasiz, — debdi.
Podsho uni qo‘l ostidagi hududlardan biriga boshliq etib
tayinlabdi. Yigit kitoblardan olgan bilimi bilan ish tutib, yurtda
adolat o‘rnatibdi.
(M. Murodov)
Matn yuzasidan savollar:
1. Ota o'g'illariga nimani taqsimlab bermoqchi bo'ldi?
2. O'g'illar qanday ish tutishdi?
3. Podsho aka-ukalaga nisbaan qanday yo'l tutdi?
4. Vazir podshoga nima dedi?
5. Ayting-ch, akalar to'g'ri yo'lni tanlashdimi?
Ответы
Ответ:
1)Ota o'g'illariga bir hovuch tilla, qo'y-u qo'zilar va bir dasta kitoblarni taqsimlab bermoqchi edi.
2)Katta o'g'li oltinlarni tanladi,o'rtancha o'g'li qo'y-u qo'zilarni tanladi,kichin o'g'li esa kitoblarni tanladi.
3)Oradan biroz vaqt o'tgandan so'ng yurtlarini yov bosibdi,katta o'g'li oltinlarini berishdan bosh tortganda,darg'azab podsho oltinlarini olib qo'yib,o'zini zindonga tashlatibdi.
O'rtancha akasi qo‘y-u qo‘zilari bilan
lashkarlarni boqishga majbur bo‘libdi.
Kichkina ukasi „Mening shu
kitoblardan boshqa boyligim yo‘q!“ – debdi. Podsho uni dorga
osishni buyuribdi.
4)Vazir: „Bu bolada bir gap bor“,
debdi-da, o‘rtaga tushib bola bilan savol-javob qilibdi. U barcha
savollarga aniq javob beribdi. Shunda vazir podshoga:
Bu ko‘p kitob o‘qigan donishmand bola ekan. Agar uni o‘ldirsangiz, la’natga qolasiz, — debdi.
Podsho uni qo‘l ostidagi hududlardan biriga boshliq etib
tayinlabdi. Yigit kitoblardan olgan bilimi bilan ish tutib, yurtda adolat o‘rnatibdi.
5)Yo'q,menimcha hamma bo'yliklarni o'rtada bo'lishlari kerak edi,lekin nima bo'lgan taqdirda ham kichik farzandning donoliga va donishmandlogi foyda berdi.