Ответы
Ответ:
Өзі туып-өскен өлкеге барған сайын: Қарқаралы сынды ғажайып жер әлемде өте сирек шығар деген ой келеді Тоқтарға. Тау мен даланы көмкерген қалың орман, тек өзіне ғана тән - кербездікпен, сән-салтанатымен келген жолаушыны сүйсінтіп, жанарын талдырады, құмарын қандырады. Тау арасындағы ойдым-ойдым оймақтай көлдер, жиегін көмкерген қалың тал-қарағайлар тек өзіне ғана аян тылсым сырмен тіл қатысқандай. Ағаштың сыбдыры да, бұлақтың былдыры да, самал желдің салқын сабаты да - бәрі-бәрі бұл дүниенің абатына айналып, айналаңа қарауға мұрша бермейді. Ойға батқан ормандарды ұйқысынан оятқандай дүр сілкіндіріп, ертегінің ішіне еніп бара жатқандайсың. Шынында да - ертегі. Әсіресе, шым-шым қайнап, шымырлап жатқан Шайтанкөлді айтсаңшы.
Шайтанкөлдің суы қысқа күнде қырық құбылып, сағат сайын, сәт сайын мың түске боялып, ертелі-кеш реңі сан рет өзгереді. Бұл көлдің тылсым сыры ғасырлар бойы адам баласына жұмбағын ашпай, әлі күнге дейін құпия болып келеді. Кез келген адамның бисмилләсін айтпай жалаңаш-жайдақ түсе беруіне болмайды. Аса бір ардақты, аса бір тазалықты талап ететін, тұңғиық, тұмса көл.
Анасы жас күнінен Тоқтарға: - Балам, Шайтанкөлге байқап бар. Түсе қалсаң да, ішіңнен кәлимаңды қайтарып, адалдық тілеп түс. Бөгде ойды көкірегіңе ұялатпа! - деуші еді-ау.
Балалық шіркін, алды-артыңа қарата ма, бірде Тоқтар Шайтанкөлге күмп беріп, тереңіне сүңгіп кетті. Сүңгігені сол, тұңғиық түбінен тылсым сырға тап болғандай, су астында біраз аялдап қалды, бірге келген балалардың мазасы кетіп, Тоқтар, Тоқтар! деп шуылдасып жатты. Бір кезде келесі жарқабақтың қуысынан шыға келді. Шыға сала, тау-тасқа өрмелеп, жағалауға келіп жығылды. Талықсып қалған екен. Бала Тоқтар қанша талықсыса да сыр бермей, үйге әзер жетті. Келген бетте төсегіне құлай кетті. Үш күн, үш түн тілсіз тылсым күйде жатқан баласына анасының жаны шырқырап, пұшайман күй кешті. Кейін тілге келген баласынан анасы Кәмия: - Саған не болды, жаным, не істеп қойып едің! - деп қиыла, қинала сұрады.
- Шайтанкөлге түсіп ем...
- Саған түспе деп айтып едім ғой.
- ?!
- Құдай сақтаған екен! -деп бір күрсініп қойды анасы.Жасынан Шайтанкөл туралы талай естіген аңыз-әңгімелердің шет пұшпағы болса да, көзбен көрген бала Тоқтар табиғат тылсымының құпиясына таңғалмасқа дәті қалмады. Себебі, бұл жағдай Тоқтардың басынан бір емес, бірнеше рет өткен еді