# Müzakirə
9.
Hüquqlarımızı
bilməsək, nə olar?
Hüquq nədir?
Vəzifə nədir?
Vəzifələrimizi
bilməsək, nə olar?
Ответы
"İnsan hüquqları"nədir?
İnsan hüquqları elə bir şeydir ki, dünyada yaşayan hər bir kəs, sadəcə, insan olduğuna görə, əxlaq normalarına görə verilmişdir. Bizim hüquqlarımızı həyata keçirməyə çalışaraq, biz, bir qayda olaraq, öz hökumətimizə əxlaq mövqeyindən müraciət edirik: belə hərəkət etmək olmaz, çünki bu, mənim əxlaq dairəmə müdaxilə və şəxsi ləyaqətimin təhqiridir. Heç kəs, nə insan, nə hökumət bizim insan hüquqlarımızı heç vaxt əlimizdən ala bilməz.
Onlar haradan gəldi?
Bunlar ona görə yaranıb ki, insan fiziki cəhətdən yanaşı, həm də mənəvi və əxlaqi mahiyyət daşıyır. İnsan Hüquqları hər kəsin insan mahiyyətini qoruyub saxlamaq üçün, hər bir insanın layiq olduğu həyat – layiqli həyatını təmin etmək üçün lazımdır.
Niyə kimsə onlara hörmət etməlidir?
Hər şeydən əvvəl ona görə ki, insan mahiyyətinə mənəvi komponent də daxildir. İnsanların əksəriyyəti, əgər onlara kiminsə şəxsi ləyaqətini pozduqlarını göstərsələr, bunu etməməyə çalışacaqlar. Bir qayda olaraq, insanlar başqalarına pislik etmək istəmirlər. Amma indi dünyanın əksər ölkələrində öz vicdanının və ya özgə vicdanının mənəvi sanksiyalarından başqa, hökumətləri öz vətəndaşlarının əsas hüquqlarına hörmət etməyə məcbur edən qanunlar var, hətta əgər onlar bunu istəmirlərsə belə.
İnsan hüquqlarına kim malikdir?
Tamamilə hər şey. Cinayətkarlar, dövlət başçıları, uşaqlar, kişilər, qadınlar, afrikalılar, amerikalılar, avropalılar, qaçqınlar, vətəndaşlığı olmayan şəxslər, işsizlər, işləyənlər, bankirlər, terror aktları törətməkdə ittiham olunan şəxslər, xeyriyyə müəssisələrinin işçiləri, müəllimlər, balet rəqqasları, astronavtlar...