Question

Срочно ТЖБ казак тылы
Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, берілген сұрақтарға жауап бер.
[10]
Н.Ә.Назарбаевпен болған сұхбат. Сұхбаттасқан Мереке ҚҰЛКЕНОВ
– А.Байтұрсынов «Сөзі жоғалған жұрттың өзі де жоғалады» депті. Кей тілдердің үстемдігінен қауіп етіп айтқан ғой. Посткеңестік замандағы тіліміздің жайы туралы не айтар едіңіз?
– «Өлсек бір шұңқырда, шықсақ бір төбеде болармыз» деп анттасқан Алаштың ардақты ұлдарының көшбасы еді ғой Ахаң... Салтанат құрған социализмді тоқырауға әкелген не еді? Бұл Орталықтың озбыр саясаты, аз ұлттардың тіліне, діліне, тарихи жадына деген астамдығы еді. Ақыры күйреп тынды. Тіл үстемдігі де солай. Өйткені адамзат тарихында тіл жай қарым- қатынас құралы ғана емес, ол – саяси, экономикалық өктемдіктің де басты құралы болып келді. Біз тарихтың осы ащы сабағын ұмытпауға тиіспіз. Өзгені өкпелетпей, өз тіліңе деген құрметің артсын.
– Өткен ғасыр басында үш мәрте әліпби ауысты. Мұның өзі ұлт тарихы мен мәдениетіне аз соққы болған жоқ. Бұл туралы пікіріңіз?
– Жалпы дүниежүзінің басым бөлігінде ортақ қолданысқа ие латын әрпіне көшудің болашағы зор деп білемін. Қазақстандағы тілдік, демографиялық, ұлтаралық факторларды ескере отырып, осы әліпбиге көше қалған жағдайда, оны кемі 10-15 жылдық мерзімге жоспарлау керек. Ал жаңа әліпбидің білім жүйесіне енгізілуін 1-сыныптан бастап, біртіндеп 12-сыныпқа сатылап жүргізген жөн. Демек, бұл – өте сындарлы мәселе. Оны бұйрықпен немесе науқаншылдықпен бір сәтте шешу мүмкін емес. Жалпы ұлт тағдырына қатысты кез келген іске адамгершілік көзқарас тұрғысынан келмесек, ақиқаттан аттап кетеміз.
– Сұхбатыңызға рақмет!
(194 сөз)
«Ана тілі» газеті
1. Мәтін стилін анықта. A. публицистикалық B. ғылыми-көпшілік
C. ауызекі сөйлеу
D. көркем әдеби [1]
2. Мәтін стиліне сәйкес келетін терминді көрсет. A. тарих
B. саясат
C. сұхбат
D. әліпби [1]
3. Мәтіннен оның стилі мен жанрын айқындайтын тілдік оралымдарды тауып, дәлел келтіре отырып жаз (3-4 сөйлем). ___________________________ ___________________________ ___________________________ __________________________ [3]
4. Сұхбат берушінің ойын өз сөзіңмен жаз, бірақ айтылған әр тұжырымның соңында авторға сілтеме жаса (6-7 сөйлем). ___________________________ ___________________________ ___________________________ ___________________________ ___________________________ __________________________ [5]
Жазылым
Бөлімдер бойынша берілген 2 тақырыптың бірін таңдап, 180-200 сөз көлемінде жазба жұмысын орында.
[10]
1-бөлім. Тіл және алаш идеясы. Сөз мәдениеті
Қоғамда «Қазақ тілінің мәртебесі арту үшін билік өкілдері өздері қазақша сөйлеуі керек және басқалардан талап етуі тиіс» деген пікір бар. Бұл пікір туралы не ойлайсың? Осы сұрақ бойынша келісетін, келіспейтініңді дәлелді түрде жүйелеп, эссе жаз.
2-бөлім. Әлем жаңалықтары: өнер және мәдениет. Сөз мәдениеті
Кейде қоғамдық көліктерде үлкенді үлкен деп, кішіні кіші деп білмейтін бейпіл ауыз жүргіншілерді көріп, халқымыздың сыпайылық сақтайтын дәстүрі қайда жоғалып барады деген ойға қаламыз. Осыған байланысты өз пікіріңді дәлелдей отырып, «Мәдениет – адамды тұлға деңгейіне көтеретін негізгі құрал» тақырыбында эссе жаз.

Answer 1

Ответ:

Объяснение:

D) көркем әдеби

e) тарих