• Предмет: Қазақ тiлi
  • Автор: gulden160787
  • Вопрос задан 6 месяцев назад

Төрт түлік малдың пірлері туралы эссе

Ответы

Ответ дал: lalalalalnananaan
0

Ответ:

Қазақта «Ер қанаты – ат», «Жылқы – төрт түлік малдың төресі», «Аттың сырын мінген біледі, жолдың сырын жүрген біледі», «Аттың сынын атбегі біледі, құстың сынын құсбегі біледі», «Атың шабандаса бабына қара, досың жамандаса ағына қара» деген мақал-мәтелдердің арасында ат тақырыбы туралы мың бес жүзден астам мақал-мәтел айтылады екен. Осыған қарағанда, қазақ халқы атқа, ат шаруашылығына еш уақытта енжар қарамаған, нағыз атқұмар, атбегі халық екенін түсінуге болады.

Ол ғана емес. Ерекше жылқыға жақын, жылқының қыры мен сырын жете меңгерген ұлы халық екендігін тіпті де дәлелдей түсуге болады. Қазақ: Жылқы пірі – «Қамбар ата», Түйе пірі – «Ойсылқара», Сиыр пірі – «Зеңгі баба», Қой пірі – «Шопан ата», Ешкі пірі – «Шекшек ата» деп біледі. Ал қазақ халқы бұл ұғымды қайдан алды? Қай ғасырдан бері мал пірлерін осындай атаулармен атап келді? Оны кім біледі? Осы сұрақтар төңірегінде айтылатын қандай аңыз-әңгімелер бар? Бүгін осы тақырыпқа соғып көрейік. Қазақтың бергі тарихы саналатын сармат, ғұн, қаңлы, алан, үйсін дәуірлерінде де мал пірлері туралы осы атаулар бар еді. Ел ішінде, жұрт ұғымында осылай қолданушы еді. Сол кезде ата-бабаларымыз төрт түлік малды әбден қолға үйретіп, шу, асау арғымақтарды ауыздықтап, кең сахара төсінде көшпенді өмір сүріп келді, төрт түлік малдың қыры мен сырын қанық білді.

Вас заинтересует