Атымтай Жомарт пен Қыпшақ Сейітқұлдың іс-әрекетіне байланысты "Бай болудың жолы қандай?" тақырыбында әдеби эссе жаз.(60-70 сөз)
Ответы
Ответ:
Ең алдымен сапалы білімнің бәріне бірдей қолжетімді болмауы. Соңғы он жыл бойы елімізде элиталық білім беру үрдісі белең алып, елдегі бүкіл назар дарынды балаларға арналған мектептерге, гимназияларға, лицейлерге бөліне бастады. Ал дәл осы кезде жалпы орта білім беретін қарапайым мектептердегі білім сапасы күрт төмендеді. Элиталық мектептерде білім сапасы жақсы, бірақ олардың саны қарапайым орта мектептермен салыстырғанда әлдеқайда төмен. Демек, еліміздегі оқушылардың басым көпшілігі сапасы төмендеп кеткен білім алып отыр. Мектеп бітірген соң, элиталық мектеп бітірушілері Назарбаев Университетіне немесе әртүрлі бағдарламалар арқылы шетелдік оқу орындарына түссе, қарапайым мектеп бітірушісі сол аймақтық деңгейдегі білім деңгейі өте төмен ортаңқол университеттерге, институттарға, колледждерге түседі. Нәтижесінде, кім қай жерге жұмысқа тұратыны айтпасақ та белгілі болып шығады.
Сондай-ақ, еліміздегі әлеуметтік-экономикалық жүйе байлардың байи, кедейлердің кедейлене түсуіне ыңғайлы жағдай тудырып отыр. Мәселен, жылжымайтын мүлікті қарастырайық. Еліміздің үлкен қалаларындағы тұрғын үй құны өте қымбат, оған жағдайы төмен отбасы ешқашан қол жеткізе алмайды. Жаңа соғылып жатқан үйлерді көбіне бақуатты адамдар сатып алады. Жаңа пәтерге қол жеткізе тұра, мұндай адамдар ескі пәтерін сатуға асықпай, оны жалға беруге тырысады. Тіпті кейбір адамдар ондаған немесе жүздеген пәтерді сатып алып, сол арқылы дүние табуда. Ал сол жүз пәтерді жалдап отырған 100 отбасы, бүкіл табысын пәтер иесіне бере отырып, тұрақты түрде жағдайы нашар отбасы болып қала береді.
Дәл осы жағдай ауылдық жерлерде де қайталанып отыр. Ауыл-аймақтарда шаруашылыққа жарамды жерлердің бәрі санаулы адамдардың иелігіне өтіп, ауылдағы қарапайым тұрғындар мал жаятын не егін егетін жерге тапшы болып қалды.
Сонымен қатар, бізде ақшасы жоқ, бірақ идеясы бар адамның кәсіпкерлік айналысып, үлкен компания ашуына мүмкіндік аз. Мәселен, АҚШ-та белгілі бір идеясы бар адам жақсы инвесторлар тауып, акционерлік қоғам құру арқылы қалтасында ақшасы жоқ болса да, ақыр соңында әлемнің ең бай адамдарының қатарына ене алады. Стив Джобс пен Билл Гейтс осыған үздік мысал.
Ал бізде бастаманы қолдайтын инвесторлар аз, жоқтың қасы десек те болады. Оған қоса, кәсіпкерлерді қолдауға арналған банк несиелерінің пайыздары да өте жоғары. Ал өзің тиын тебен жинап, бір кәсіп бастайын десең, техника да, офис те, ғимарат та өте қымбат. Сатып алудан бөлек, олардың жалға алу құны да бастаушы кәсіпкерге қолжетімсіз.