Ответы
Ответ:
Mehrinisa eri idoraga borib kelaman, deb chiqib ketgach, dasturxonni yig‘ib, samovarning kulini qoqdi, suv to‘ldirib, olovini yangiladi. Eri ko‘chadan kelguncha yengil-elpi kirlarini yuvib olmoqchi bo‘ldi. Aksiga olib, ertalab limmo-lim oqayotgan suv tinib qolibdi, ariqning takkinasida jildirab yotibdi. Kecha kechqurun, loaqal azonda chelaklarga to‘ldirib olmaganiga achindi. Zahri sinib, tinib turardi. Mehrinisa shularni ko‘nglidan o‘tkazib, ikkita chelakni hovuzcha labiga olib bordi. Zndi yog‘log‘i bilan to‘ldira boshlaganida, eshikdan Iqbol satang kirib keldi.
— Kuyov bola yo‘qlarmi deyman, taq-tuqlari eshitilmaydi,— deganicha ikki qo‘lini cho‘zib, Mehrinisaga yaqinlashdi, — bir dam olsin debdilarda-a?
Mehrinisa yog‘log‘ini qo‘yib, malul-xotirlik bilan o‘rnidan turarkan, «Kap-katta bo‘lsayam bachkanaligi qolmadi-da, «kuyov bola»ga balo bormi», deya ensasi qotib, g‘ijindi-yu, ko‘zi ko‘ziga tushib, shu lahzadayoq chehrasi yorishib ketdi. Iqbol satangning ko‘zlarida sehri bor, bir qaragan odamini rom qilib oladi, deyishardi xotinlar. Mehrinisa bunga ishonmasdi, Shu rost ekanmi, hozir ko‘risha turib, o‘zi ham shunday holga tushdi, bachkana qilig‘ini ham unutdi, dilgirligi ham yozilganday bo‘ldi. Qaysi bir yiliyam bir to‘yda maqtab gapirgan gaplari esiga tushib ketdi.
— Huzur-huzur sizniki-da, Mehrinisa,— derdi Iqbol satang uni quchog‘idan qo‘yib yubormay, — baliqdaysiz a, baliqday. Tup tup, qo‘rqmang, ko‘zimda xolim yo‘q, qoqindiq.
— Qo‘ying, opa, shu gaplarni. Xotin kishi o‘ttizdan oshdi o‘tin bo‘ladi.
— Oho, siz o‘tin bo‘lgandayam shunaqangi o‘tinsizki, olovingizga hali to‘rtta Mahkamvoy yonadi-ya, girgitton.
Chindan ham Mehrinisa ellikka yaqinlashgan bo‘lishiga qaramay, o‘zini oldirmagan, yosh juvonlardek baquvvat, tetik edi. O‘rta bo‘y, to‘laligi saxti sumbatiga judayam yarashgan, agar sal et qo‘ysa yoki tashlasa qomatining bu xushsuratligiga putur yetguday. Hayot tirnog‘i hali peshanasiga chiziqlar tortib ulgurmagan, tortmoqchi bo‘lgandayam kuchi yetmagan bo‘lsa kerakki, qovoqlarini uyib, xomush bo‘lib turgan paytlarida razm solgan kishi ingichka ipning bilinar-bilinmas o‘rnini payqab qoladi. Qoshlaridan hamisha o‘sma arimaganidanmi yo asli o‘zi shundaymi, unchalik quyuq bo‘lmasa hamki, terib qo‘ygandek, terganda ham bironta tolasi chiziqdan chiqmaydi, tekis. Ko‘zlari hamisha yoshlarnikidek tiyrak, kulib turadi. Kulganida ikki yuzining kulchasidagi kulgichlari tag‘inam chuqurlashib, chap yuzining pastidagi yarim palla moshdek xolini bekitib yuboradi. Ko‘krak burma ko‘ylak qopga o‘xshaydi deyishgani bekor ekan. Sumbatiga qararkan. Saxti sumbati kelishgan juvon shu ko‘ylakda ham manaman deb turarkan. Uyga ham, to‘y-hashamlarga ham shu ko‘krak burmani kiyar, boshqasini yoqtirmasdi. O‘sma qo‘yishdan boshqa pardozni bilmagan Mehrinisani atlas ko‘ylak, pochasi jiyakli lozim, amirkon kavushda ko‘rgan qari ham, yosh ham havas bilan unga suqlanib tikilardi. Kampirlar darrov kimning kelini ekanligini surishtira boshlashardi. Necha-necha to‘yda, hatto azada ham o‘z qulog‘i bilan eshitgan u buni. Koshki kimligini surishtirib qo‘yisha qolsa, darrov nechta bolasi borligidan gap ochishardi. Befarzandligini eshitib, achinib rahmi kelganlar ham bo‘lardi, savlatiga hasad bilan tikilib, achitganlar ham. Biri: «Gulday juvon-a, shundoq o‘tayotibdi deng, sho‘rlik» desa, biri: «G‘oz yurib, sanab qadam bosishi to‘lg‘oq yemaganidan-da», derdi. Mehrinisa bunday paytlarda eshitib-eshitmaslikka olardi-da, sekin bir chekkaga chiqib turaverardi.
Qaysi bir to‘yda ham oshxonada ovqat suzayotgan ayol allakimga: «Hoy, onavi Mahkam taqachining xotinimi shu, bola ko‘rmay o‘tayotibdi deng?» deganini eshitib qolib o‘zini tutolmadi, hovli chekkasiga borib, yig‘lab turganida Iqbol satang payqab qolib, yoniga keldi, yupata boshladi:
— Hoy, manga qara, elama ularning gapini, og‘ziga kuchi yetmaganlar valdirayveradi-da, bo xudo, ko‘z yoshlaringdan aylansin, qo‘y yig‘lama. Bilasanmi, unaqalarga bo‘sh kelsang, battar gapiraveradi. Bo‘sh kelma. Oldilaridan besh kunlik kelinchakdek mana bunday chimirilib, tamanno bilan o‘tsang, og‘zi yumiladi, qoladi.