? Ойлануға берілген сұрақтар
1. Алфавит» дегеніміз не?
2. Алфавиттің қуаттылығы нені өлшейді?
4.
3. «Алфавиттегі символдың ақпараттық салмағы» дегеніміз не?
Мәтіннің ақпараттық көлемін алфавиттік тұрғыдан қалай өлшеуге
болады?
5. Ақпаратты алфавиттік әдіспен өлшеуде қандай формулалар мен
шамалар қолданылады?
6. «Байт», «килобайт», «мегабайт», «гигабайт» дегеніміз не?
Ответы
Ответ:
1. Алфавит-тілді немесе басқа символдық деректерді жазу үшін қолданылатын таңбалардың реттелген жиынтығы. Мысалы, орыс алфавиті А-дан Я-ға дейінгі әріптерден тұрады.
2. Алфавиттің қуаты алфавиттегі таңбалар санын өлшейді. Мысалы, орыс алфавитінің қуаты 33 (33 әріп).
3. Алфавиттегі таңбаның ақпараттық салмағы әр таңба көтеретін ақпарат мөлшерін көрсетеді. Сирек кездесетін таңбалардың ақпараттық салмағы көп, өйткені олар ақпараттырақ.
4. Алфавиттік тәртіпті қолдана отырып, мәтіннің ақпараттық көлемін өлшеуге болады. Алфавиттік тәртіп-бұл алфавиттегі позициясына сәйкес таңбаларды ретке келтіру. Мәтіннің ақпараттық көлемін алфавиттік ретпен өлшеу қай таңбалардың жиі кездесетінін және қайсысының сирек кездесетінін анықтауға мүмкіндік береді.
5. Ақпаратты алфавиттік әдіспен өлшеу үшін әртүрлі формулалар мен әдістер қолданылады. Олардың кейбіреулері:
- Шеннон энтропиясы: h = - Σ(p(i) * log2(p(i) ) ), мұндағы p (i) - I таңбасының пайда болу ықтималдығы.
- Ақпарат Саны: I = log2 (N), мұндағы N - алфавиттегі таңбалар саны.
- Бір таңбаға орташа ақпарат: I_avg = (1 / N) * Σ ( p(i) * I(i)), мұндағы p(i) - I таңбасының пайда болу ықтималдығы, I(i) - I таңбасының ақпараттық салмағы.
6. Байт, килобайт, мегабайт, гигабайт - бұл компьютерлік жүйелердегі ақпарат пен жадтың өлшем бірлігі.
- Байт (B) - 8 битті сақтай алатын ақпараттың ең кіші бірлігі.
- Килобайт (KB) - 1024 байт.
- Мегабайт (MB) - 1024 килобайт.
- Гигабайт (GB) - 1024 мегабайт.
Бұл бірліктер компьютерлердегі ақпарат немесе жад көлемін өлшеу үшін қолданылады.