13. Төмөнкү сүйлөмдөр айтылыш максатына карай өз ара кандайча ажырашат? 1. Жаны окуу жылы башталды. 2. Бүгүн айдын канчасы? 3. Акырын сүйлөсө болбойбу? 4. Өзүн түзгөн режимди бузган жоксунбу? 5. Барып айт: бири да кетпесин, тапшырманын баары аткарылсын. 6. Тур, көрүш, сени менен учурашалы деп келишиптир. 14 Токатли OKWI 7. Асманда булуттар кече баштады. 8. Кап, мынчалык терен кетпесен болмок. 9. Кантейин, тагдырдын жазымышына баш ийдим да. 10. Адам эркиндиги жашасын!
Помогите пожалуйста! дам 90 баловв
Ответы
Ответ:
1.Жай сүйлөм 2.Суроолу сүйлөм 3.Суроолу сүйлөм 4.Суроолу сүйлөм5. Буйрук сүйлөм 6.Буйрук сүйлөм 14.не пон 7.Жай 8Жай 9 жай 10 илептүү
Объяснение:
Сүйлөм айтылыш максатына карай төткө бөлүнөт:
1. Жай сүйлөм;
2. Суроолуу сүйлөм;
3. Илептүү сүйлөм;
4. Буйрук сүйлөм.
Адамдар сүйлөшүп жатканда эч андай эмоцияга алдырбай, суроо бербей, жөн гана маалыматты жеткирип жаткан учурда жай сүйлөм ишке ашырылган болуп саналат.
Мисалы: Сабак башталды. 10-класстын жарымынан азы гана катышты. Тапшырманы торт-бешөө гана аткарды.
Бул сүйлөмдөрдө бардык ой жайныча эле берилди. Жай сүйлөмдөрдүн акырына чекит белгиси коюлат.
Эгерде адам башка бирөөдөн эмненидир билүүнү кааласа, маалыматтын калп-чындыгын аныктоону кааласа, сурайт. Мындай учурда суроолуу сүйлөмдөр колдонулат.
Мисалы: Сабак башталдыбы? 10-класстын жарымынан азы эле катыштыбы? Тапшырманы кимдер аткарды?
Бул сүйлөмдүн соңуна суроо белгиси коюлат.
Адамдардын ар биринин өзүнө таандык, тиешелүү эмоциялары бар, сезимдери бар. Алар жай айтылган сөзгө караганда башкача интонация, башкача үн менен айтылат. Ошонун аркасында адамдар сүйүнүчүн, кайгысын, ачуулангандыгын, нааразылыгын, бакытын билдирет. Булар илептүү сүйлөмдөр менен ишке ашырылып, акырына илеп белгиси коюлат.
Мисалы: Сүйүнчү, 10-класстын баары тапшырма аткарды! Ура, бүгүн кыргыз тили болбойт экен!
Айрым учурда адамдар кандайдыр бир ишти аткарууда жетишпей калуусу мүмкүн, же башка бирөөнүн ишин так аткаруусун көзөмөлгө алып турушу ыктымал, же болбосо өзү аткарбай, башка бирөөнүн жасоосун каалоосу мүмкүн. Бул учурда буйрук сүйлөмдөрдү колдонушат.
Мисалы: 10-класс, сабакка киргиле! Тапшырманы аткаргыла!