Question

1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдайыз, мәтінде не туралы айтылганын У сойлемммен жазыныз. Ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты NOUSHINDIS. Тыңдалым мәтiнi. Кешпелілер немесе кешпелі когам, көшпелі өркениет дегеніміз негізгі кәсібі мал шаруашылығы болып, кункерiсiнiң көзі мал өнiмдерiнен тұратын, белгілі бір қалыптасқан жуйемен кешіп-қонып тіршілік ететін адамдардын әлеуметтік-экономикалык, саяси кауымдастығы және өркениеті. Кешпелілер туралы түсінік, алдымен отырықшы халықтар арасында калыптасты. Б.з.д. V гасырда емiр сүрген тарихшы Геродот кешпелi скиф тайпаларының тұрмысын малактап жазды. Кешпелілердің табиғат аясындагы омiрiн басқа да антик тарихшылар, философтар, орта ғасырлар ойшылдары сипаттады. Оларга табигаттын тел баласы сиякты кешпелілер емiрi таза, кулык-сумдыктан, отырықшы-қалалык өркениеттің жаман касиеттерінен ада болып көрінді. Көшпелілер туралы нашар түсініктер де сол ерте заманда-ак калыптасты. Кене Кытайда «көшпелілер жабайы, мәдениеттің кас жауы» деген тусiнiк калыптасты. Еуропада да кешпелi гундарды «тагы жабайылардың тұқымы, еркениеттін жауы» деп есептеді. XVIII-XIX ғасырлардағы Еуропа халымдары да кешпелiлер туралы өз көзқарастарын бiлдiрiп отырды. Мысалы, Монтескье көшпелілер когамын «әділеттi, теңдiктi когам» десе, Фергюсон, Адам Смит: «Көшпелілерде мүлiк теңсiздiгi, әлеуметтік теңсiздiк ерте пайда болды. - деген. Кешпелi когамды зерттеуде коршаған орта (табигат) және адамның белсенді іс-әрекет мәселесi жиi козгалып отырды. Олардың пікірі бойынша, далалы, шөлейтті, шөлді, таулы аймактарды жайлаган халықтарда табиғат жағдайына карай мал шаруашылығы, кешпелiлiк калыптаскан. Осындай халыктардын бiрi казак халкы далалы, шелейтті аймакты игерудiн бiрден-бір жолы мал шаруашылығы деп бiлген және осындай табиғи жагдайга икемделе емiр сүрудiң тамаша үлгісін көрсеткен. 1-сейлем: 2-сейлем: 3-сойлем:​

Answer 1

Ответ:

Кешпелілер батылдар арасындағы жағдайын, олардың тарихи, культуралық-экономикалық мәнін және еуропалық учебнамаларда кездесетін түсініктерін ұқсап жатқан жағдайын айтуды жалпы мәтін түрімен Si noi veri amici НОҢУШ İНДIС сойлемі арқылы мазмұнына ұқсасын келтіруіміз керек. Кешпелілер саяси, экономикалық және өркениеттік кауымдастығымен байланысты көрінетін, кешіп-қойнау және тіршілік мәмілелері үлгісі болып табылады. Дауыс барысымен, кешпелілерге кейбір антик тарихшылар, философтар мен жазбашарттар да олардың табиғатты қасиеттері мен кешіп-қойнау мәмілелеріне сипаттар берді. Кешпелілер Кытайда «танылып жатқан мамандары» деп аталарын табатын. Europe дегенінде оларды «әкімшісіз милдайлар» деп тасып шығарады. 18-19 ғасырларда Еуропаның жалпы халымы да кешпелілер туралы өз көздерін айтады. Мысалы, Монтескье кешпелілерді «әділетке, теңдікке» қойады, Фергюсон және Адам Смит бейнелерінде «мүліктің теңсіздігі мен әлеуметтік теңсіздікті кешпелілерден шыққанын» сүйсіді. Кешпелілердің орта және адамның орын өзгерту мәселесі жатыр. Олардың байланысы бойынша, тоқба сәулетті, соққы-сумдықтың артықшылықтары мен кешіп-қойнаудың әуқымымен адам тоқбаын сынап табады. Олардың пікірінше, бөгетаулы, желейттілік, таудылықтық және тауды аймақтарының қарапайым салауаты мемлекеттік әкімшілік болып саналады. Осындай халыктардың біреуі Казах халғының желейттілік, шелейтті аймақты зерделей алмасы, осы табиғи жағдайга сүтті мазмұны болып шыққан емір соратындығын көрсетті. 1-сойлем: кешпелілердің далалы, шелейтті аймағының ауыр аяғы 2-сойлем: кешпелілердің патшаның сүру ғасырындағы басшылық

3-сойлем: кешпелі когамды зерттеу кезінде орта және адам нығайты мәселе