3-тапсырма. Ертедегі дэстурлі еркениет туралы жазба деректер. 5 балл
5
6.3.6.1 гасырдын екінші жартысына- б.з. 1 гасырдын бірінші жартысына жатады. Бул деректер бірнеше турге болып болінеді.
«Тарих» енбегінде Страбоннын «География», Улкен Плинийдін «Каратылыстану тарихы», Птоломейдін «Георафия» енбектерінде А.Македонскийдін жорыктары
туралы жазылган.
-Рим тарихшысы Марцеллин гундардын Еуропага жорыктары туралы баяндайды,
-«Батыс елдері» деректері б.3.б. || г.соны мен б,3.б. | г. басында емір сурген Сыма Цяннын «Тарихи жазбаларынын» (Ши-цзи) 123-тарауыным негізгі мэтіндерін курайды.
-Авестала «Арийлер мемлекетін» толык сипаттаган географиядык тарах бар. Кола дауіріндегі ортаазиялык жауыигерлер мен малшылардын омір саты жоне рухани мэденисті туралы малімет бар.
-1 Дарий патшанын (6.3.6. 522-486жж.) бехистундык жазбаларында Орталык Азия
халыктарыный парсыларга карсы котерілісі, далалык кошпелілер мен парсы
империясы арасындагы катынастары айтылады.
-Осы деректер орта гасырлардын алгашкы кезенінде пайда болды. Бул оеректер ирандык согдылардын жазуын пайдаланып, соный негіінде отлерінія жалуыи калы птастырган. Бул жазу таска кашалыл, агашка одылып тусірілді. Осы ескерткіштер ежелгі мемлекет туралы аса кунды жазба дерек болып табылалы
Ответы
Ертедегі дестурлы еркеніет туралы жазба деректері 5 баллмен бағаланады.
1. **Страбоннын «География»:** Бул деректер Рим империясының географиялық жайларын салыстырады. Страбонның жазбалары Римдің әскери өсуіне және империяның басымды қаласына арналған күшті ерекшеліктерді сипаттайды.
2. **Улкен Плинийдін «Каратылыстану тарихы»:** Бул деректерде Централ Азиядағы даму және тарихи процестер туралы ақпарат берілген. Плиний ортаазиялық жерлерінің естетілген малшылар мен жауыигерлер туралы сипаттамаларын береді.
3. **А.Македонскийдін «География»:** Бұл деректер Александр Македонскиінің өтірік ұланғарак жолындағы жерлерді жатады. Ол батыс елдері мен ортаазиялық жерлерді қоса бастайды.
4. **Авестала «Арийлер мемлекеті»:** Бул деректерде Арийлердің мемлекетінің географиясы мен ортаазиялық малшылардың медениеті туралы мәліметтер берілген. Осы деректер кола дауіріндегі тарихи сабақтарды салыстырады.
5. **Дарий патшанын «Бехистундык жазбалары»:** Бул деректерде Дарий патшаның Орталық Азиядағы саяси котерілістері туралы жазбалары берілген. Ол парсыларға карсы котерілісі мен далалық кошпелілердің империялар арасындагы катынастарын айтады.
6. **Сыма Цянн «Тарихи жазбалары»:** Бул деректерде Сыма Цянн Китай тарихы туралы мәліметтерді ұсынады. Ол көлемді тарихи тексерулер мен көшірулерді салыстырады.
Бұл деректердің ақпараттары өте құрылтылған және мемлекеттік істория туралы жаңа мәліметтер алуға көмек көрсетеді. Олар мемлекеттік және саяси басқаруды жаңартуға, тарихи таныту және талдауды басқаруға көмек көрсетеді. Оларды пайдалану арқылы адамдар өздерінің тарихи көзін кеңейтуі мен дерек қалуын жаңарту мүмкін.