"Төрт сөйлем тәсілі"
1)Пікір.Мәтін бойынша өзіндік пікірлеріңді бір сөйлеммен жазыңдар.
2)Дәлел.Өз пікірлеріңді бір сөйлеммен далелдеңдер.
3)Мысал.Пікірлеріңді өмірмен байланыстырып,мысал келтіріңдер.
4)Қорытынды.Мәтін бойынша қорытынды шығарыңдар.
Еңлік-Кебек" поэмасы - Шәкәрім Құдайбердіұлының туындысы. Ол қос ғашықтың махаббатын жыр етеді. Оқиға Найман мен Тобықты арасында бітіспес дау орын алған уақытта болған еді. Тобықты руының қос басшысы Тоқтамыс деген кісі болады. Оның артынан ерген Кебек есімді інісі бар. 15 жасында-ақ көпшілік ішінде батырлығымен, кішіпейілдігімен танымал болған Кебек аузы дуалы Нысан абызды әдейі іздеп барып, бал ашуын сұрайды. Қобызын сарнатып, қалшылдап-дірілдеп Кебектің болашағын болжаған Нысан абыз жігітке:" Ажалың биік қабақ сұрлау қыздан, Батырым, ондай жанға көңіл берме", - деп ескертеді. Абыздың сөзін көңіліне алса да, жын сөзіне сенбеген батыр өз жолымен жүре береді. Арада біраз уақыт өткен соң Кебек аң аулап жүріп адасып кетеді. Кешқұрым жолында кезіккен үйге кіреді. Ол Матай ауылына келген екен. Кірген үйінде кемпір-шал мен қойшы бала отырады. Және кемпір-шалдың бой жетіп отырған Еңлік есімді қызы бар еді. Ас ішіп, жөн сұрасқаннан кейін Кебек өзін таныстырады. Оның есімін естіген қыз Кебекке ұзақ қарап қалады. Ұйықтар уақыт болғанда Еңлік Кебекке өз төсегін салып береді. Кебек оны қыздың жеңілтектігіне балайды. Көз байланып, барлығы ұйқыға батқанда Еңлік Кебекті оятып, өз сырын айтады. Өзінің бір байдың баласымен атастырылғанын, оны өзіне тең көрмейтінін, атасқан жігітінің ездігі мен ынжықтығын айтады. Сырын ақтарған қыз Кебектен өзіне тең көрер болса алып қашуын өтінеді. Кебек те қызды сынап, оның ой-пиғылы таза екеніне көзі жетіп, алмаққа уағдаласады. Қыз Кебекке Тобықты мен Найман бітіскен уақытта алып қашуы керектігін айтып, оған дейін жартас маңында кездесіп жүрелік дейді. Екеуі солай уағдаласқан соң жігіт еліне аттанады. Осылайша олар 6 ай бойы кездесіп жүреді. Осы уақытта Найман мен Тобықты да бітімге келеді. Бір күні Еңлік сүйгеніне қол ұстасып, бірге қашар уақыт келгенін айтады. Ол кезде Еңліктің аяғы ауыр еді. Араға біраз уақыт сала екеуі бірге елден қашып, жартасты паналап жатады. Қыздың қашып кеткенін естіген қалың Матай оны іздей бастайды. Сұрастыра келе оның Кебекпен қашқаны белгілі болады. Матай Тобықтыға кісі салдырып, Кебекті өз қолдарымен ұстап берулерін талап етеді. Тағы да бір-біріне өшіккен екі рудың арасына бұл оқиға бітіспес дау салады. Жартаста тығылып жатқан қос ғашық ұлды болып, соны қызықтап өмір сүріп жатады. Ақыры екеуін тауып алған Найман мен Тобықты адамдары ғашықтарды өлтірмек болады. Осы тұста Еңлік өлер алдында үш тілегін орындауларын сұрайды. Алдымен Кебекпен араздастыруларын, өлтірсе бірге жерлеулерін және кінәсіз балаларын Кеңгірбай биге тапсыруын сұрайды. Көпшілік Еңліктің сұрауына рұқсатын береді. Бір-бірімен қоштасып, құшақтасқан екі жасты ашулы жұрт ат құйрығына байлап, сүйреп өлтіреді. Екеуін бірге жерлеп, бала жайлы ұмытып кете барады. Ертесіне бала естеріне түсіп, іздеп келсе оны жартас маңынан таба алмайды.
Өтініш көмектесіңдершіі 100балл беремін срочно керек болып тұр.
Ответы
Відповідь: «Төрт сөйлем тәсілі» конкретті тақырыптағы мәтінге немесе өзіндік пікірлерге сай мағлұматты қайта іске асыру үшін пайдаланылатын хабарлама тәсілін орналастырады. Бұл айтпаларға сәйкес сөйлемдерді, мәтіндегі қойылыштарды жасау және сыртқы қорытындыдан ақпарат алу әдісін қамтиды.
1) Пікір. Мәтін айтылған тақырыппен байланысты өзіндік думалардың бірін сөйлеммен бірдейді.
2) Дәлел. Көтілдіру мақсатында өз пікіріңізді сапалап, дәлелдермен беруге болатынын көрсету туралы сөйлем жасаңыз.
3) Мысал. Пікірлеріңізді өмір байланысқа сәйкес түсіндіру үшін міндетті мысалдарды көрудің маңыздылығын білдіретін сөйлемдер жасап айтыңыз.
4) Қорытынды. Мәтінге сәйкес құжаттама, клаузалар мен қорытындыларды жасаңыз.
Қазіргі мәтінде «Еңлік-Кебек» поэмасы іске қосатын оқиғалар тарихымен шынында талдау жасалады. Тарихи жаңалықтарды бергендер, нәтижеленіп бірінші әдісте талдау шешіледі, осылайша мәтіндегі басқа көзқарасыз елшілер мен факттар бойынша ықтылатын «төрт сөйлем тәсілі»ніӣ қолдану жататын болады.
Пояснення: