Question

1Есімше және оның жасалуы. Келесі есімшелермен сөйлем құрастырыңыз: ашқан, баратын, айтар, алмақ, оқыр
2 Етістіктің райлары. Сөйлемдердегі етістіктерді тауып, қай райда тұрғанын анықтаңыз: Менің тіл үйірмесіне барғым келеді. Алдымен ойла, содан соң айт. Мен келсем, сен үйде жоқсың

Answer 1

Есімше етістіктің негізгі және туынды түбірлеріне, етіс және болымсыз етістік тұлғаларына төмендегідей жұрнақтар қосу арқылы жасалады.
 -қан, -кен, -ған, -ген жұрнақтары арқылы өткен шақ есімше жасалады

 -ар, -ер, -р және болымсыз етістіктен кейін -с жұрнақтары арқылы
болжалды келер шақ есімше жасалады:


 -мак,, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек жұрнақтары арқылы мақсатты келер шақ есімше жасалады

 -атын, -етін, -йтін, -йтын жұрнақтары арқылы өткен шак есімше жасалады:


Марат есікті ашқан кезде мысық бөлмеге кіріп кетті
Сауле қонаққа баратын кезде ,аурып қалды.
Менің айтар сөзім осы деп- әжем ашулана айтты.
Мен допты алмақ едім,ол әрі қарай домалай түсті.
Сіз қай шығарманы қайталап оқыр едіңіз деп мұғалім мені сұрады



2 Етістіктің райлары ереже правило

Іс-әрекеттің орындаушымен, уақытпен байланысты болып, жаққа, шаққа түрленуі етістіктің райы деп аталады. 
Етістіктің рай категориясының төрт түрі бар:
 1) ашық рай,
 2) қалау рай,
 3) бұйрық рай,
 3) шартты рай. 

 Менің тіл үйірмесіне барғым келеді  .Барғым -етістік .қалау рай

Алдымен ойла, содан соң айт. Ойла,айт етістік,бұйрық рай

Мен келсем, сен үйде жоқсың  Келсем,жоқсың етістік,шартты рай